Doanh chủ thường xuyên phải làm khuya, không có khái niệm ngày nghỉ, cuối tuần hay là ngày lễ. Thế nhưng nhân viên của mình thì khác.
Nhiều khi mình 10g tối vẫn làm việc, thấy công việc của nhân viên có vấn đề, mình muốn chat nhắc nhở mà nghĩ thôi, giờ nó đang nghỉ ngơi, đang đi chơi với người yêu, việc không quá quan trọng nên để mai rồi nhắc.
Các bạn nhân viên là người làm thuê, các bạn vẫn cần những khoảng thời gian riêng tư cho bản thân và gia đình. Vì thế mình phải tôn trọng những khoảng thời gian đó, trừ khi có việc cấp bách phải giải quyết ngay. Tôi thường ghi chú lại, qua hôm sau, hoặc tới giờ làm việc tôi mới nhắc các bạn.
Có những lúc các bạn làm sai, làm hỏng việc. Tôi bực sôi máu, chỉ muốn mắng cho một trận. Nhưng rồi lại thôi. Tôi đi ra khỏi văn phòng, uống ly cà phê và nghĩ lại tại sao các bạn lại như vậy. Mình có nên la mắng hay không? Có cách nào giải quyết tốt hơn không?
Nghĩ một hồi, hết ly cà phê, tôi về và cho các bạn trình bày lại toàn bộ sự việc. Sau khi phân tích thì thấy 50% lỗi thuộc về mình. (Tôi giao việc quá sức các bạn, cho thời gian quá ngắn, hoặc thiếu nguồn lực hỗ trợ cho các bạn)
Nhiều người nghĩ mình bỏ tiền ra thuê người khác làm thì họ phải có nhiệm vụ hoàn thành công việc. Nếu dễ như vậy thì ai cũng giàu to rồi. Con người không giống như cỗ máy. Con người có cảm xúc, có thái độ, có cảm hứng. Đây là những thứ thay đổi hàng giờ, rất khó kiểm soát. Vì thế hiểu được nhân viên của mình là vô cùng quan trọng. Mỗi nhân viên có một tính cách khác nhau. Mỗi vị trí công việc lại sẽ có một kiểu nhân viên đặc thù. Không thể lấy cách đối xử với nhân viên A ra đối xử với nhân viên B. Không thể lấy quy tắc của phòng Kế Toán áp vào Phòng Marketing.
Tôi từng biết có 1 agency về sáng tạo đang hoạt động rất tốt. Sau đó ông CEO đưa bạn gái của mình – đang là quản lý bên ngân hàng – về làm COO quản lý vận hành cho agency. Chị COO này liền áp dụng cách quản lý khắt khe của ngân hàng vào agency này.
Với dân quảng cáo sáng tạo, bản chất họ là ngẫu hứng và vô kỷ luật, họ làm việc trên trách nhiệm, trên deadline chứ không phải trên điểm danh, có mặt. Dân sáng tạo có thể đang làm mà chán chán là phi ra cà phê, mệt mệt thì lăn ra ngủ, có khi sáng 11g mới vô làm, làm đến khuya, ngủ lại ở công ty luôn. Miễn sao đến deadline họ hoàn thành công việc là được.
Nay bị áp vào kỷ luật thép: phải đến đúng giờ, phải mặc đồng phục, không được đi ra ngoài khi làm việc, ăn nghỉ đúng giờ… họ chịu không được. Sau 6 tháng từ ngày có COO mới, dàn nhân viên kỳ cựu nghỉ hết, sau 12 tháng, cty ngừng hoạt động. Không phải là sếp mà muốn làm gì thì làm. Làm sai một cái là toang luôn cả công ty.
Rồi một sai lầm tôi thường thấy ở người mới khởi nghiệp (bản thân tôi ngày trước cũng vậy) đó là kỳ vọng nhân viên sẽ cống hiến giống như mình đang cống hiến cho công ty. Sai hoàn toàn. Nhân viên không phải là chủ doanh nghiệp. Các bạn sẽ không bao giờ hiểu được một doanh chủ phải cày bừa đến mức nào. Tư duy của các bạn là tư duy làm thuê, không phải là tư duy làm chủ. Vì thế nếu mình kỳ vọng các bạn sẽ siêng năng, sẽ cống hiến giống như mình đang làm thì là vô lý.
Ngày trước tôi cũng kỳ vọng nhiều lắm. Tôi kỳ vọng các bạn sẽ tự giác làm việc, sẽ tự học thêm, trau dồi thêm kiến thức về nghề. Thế nhưng tôi sai hoàn toàn. Nếu tôi không kiểm soát hàng ngày, không có chế tài thưởng phạt thì các bạn chểnh mảng công việc ngay. Bây giờ tôi rút kinh nghiệm, nếu kỳ vọng của tôi là 10, thì các bạn làm được 6-7 là tôi vui lắm rồi.
Trong kinh doanh, nhân sự luôn là bài toán đau đầu nhất của doanh nghiệp. Có được nhân sự tốt đã khó, giữ được họ lại vô cùng khó. Tiền hay hàng hóa mà thiếu thì có thể xoay nguồn này nguồn kia. Chứ mà nhân viên nó nghỉ tầm 30% là loạn liền, có khi sập luôn cả doanh nghiệp.
Vì thế, kỹ năng quan trọng nhất khi khởi nghiệp kinh doanh có lẽ là kỹ năng về đối nhân xử thế. Mà để đối nhân được thì trước tiên phải xử được bản thân. Tức là phải kiểm soát được cảm xúc của bản thân. Ai mà hay nổi giận, không kiềm chế được cảm xúc, không kiềm chế được lời nói thì không nên kinh doanh làm gì, vì trước sau cũng toang thôi. Có thể toang mấy lần thì sẽ học được bài học về đối nhân xử thế.